Onze immuniteit onder de loep: de rol van bèta-glucanen

Vooral kinderen die in de klas samenkomen met hun leeftijdsgenoten, worden vaak blootgesteld aan allerlei virussen. Dit kan hun immuunsysteem flink op de proef stellen. Bovendien voelen we vaker dat ons energiepijl daalt door het gebrek aan zonlicht, wat ook invloed kan hebben op onze weerstand.

Een natuurlijke manier om ons immuunsysteem te ondersteunen is het gebruiken van bèta-glucanen, bijvoorbeeld via voedingssupplementen. Wat zijn bèta-glucanen, en hoe kunnen ze ons immuunsysteem versterken?

Wat zijn bèta-Glucanen en hoe werken ze?

Bèta-glucanen zijn natuurlijke suikermoleculen die voorkomen in de celwanden van bepaalde planten, schimmels, gisten en granen zoals haver en gerst. Wetenschappelijk gezien zijn het polysachariden, wat betekent dat ze bestaan uit lange ketens van suikermoleculen. Wat bèta-glucanen zo  bijzonder maakt, is hun unieke moleculaire structuur, die hen in staat stelt om ons immuunsysteem te activeren. Die structuur wordt namelijk herkend door bepaalde receptoren op de immuuncellen in ons lichaam, zoals macrofagen, neutrofielen en Natural Killer cellen. Wanneer deze cellen de bèta-glucanen detecteren, worden ze geactiveerd. Ze sporen ziekteverwekkers op en vernietigen ze. De interactie tussen onze immuuncellen en de bèta-glucanen maakt dat onze weerstand sneller kan reageren bij een aanval op ons immuunsysteem. Dit hele systeem wordt in het jargon immunomodulatie genoemd. Het mooie aan de werking van de bèta-glucanen is dat ze onze immuniteit reguleren of moduleren zonder het teveel te stimuleren. Een overgestimuleerd immuniteitssysteem kan namelijk leiden tot een auto-immuunziekte.

Welke soorten bestaan er?

Er zijn verschillende soorten bèta-glucanen afhankelijk van de bron en de manier waarop de glucosemoleculen aan elkaar zijn verbonden. De meest bestudeerde varianten zijn de 1,3- en 1,6-bèta-glucanen, die voornamelijk voorkomen in paddenstoelen en (bier)gist. Deze vormen van bèta-glucanen staan bekend om hun immuunversterkende eigenschappen.

Uit paddenstoelen: Vooral medicinale paddenstoelen zoals shiitake, reishi en maitake zijn rijk aan 1,3- en 1,6-bèta-glucanen. Deze paddenstoelen worden al eeuwenlang gebruikt in de traditionele geneeskunde vanwege hun gezondheidsvoordelen.

Uit biergist (Saccharomyces cerevisiae): Bepaalde soorten gist zoals biergist, bevatten hoge concentraties bèta-glucanen en worden vaak gebruikt in supplementen. Dit type bèta-glucanen is veruit het meest onderzocht. Via duurzame extractiemethoden worden de bèta-glucanen geëxtraheerd uit de biergist. Het is de meest zuivere vorm en is op die manier ook extra werkzaam.

Beide soorten bèta-glucanen hebben vergelijkbare structuren met bèta-1,3-bindingen en zijvertakkingen met bèta 1,6-bindingen. Alleen zijn de structuren langer en hebben ze bijgevolg  een nog betere werking.

Bèta-glucanen binnen de fytotherapie

Binnen de natuurlijke gezondheidszorg worden bèta-glucanen steeds vaker toegepast vanwege hun brede scala aan gezondheidsvoordelen. In de fytotherapie worden bèta-glucanen ingezet om het immuunsysteem te ondersteunen, vooral tijdens de herfst en winter, wanneer verkoudheden en griep vaker voorkomen. De suppletie gebeurt via tabletten of in siroopvorm. Omdat kinderen niet altijd fan zijn van pilletjes of een siroop, zijn er ook steeds meer producenten van voedingssupplementen die de bèta-glucanen verwerken in een leuke vormfactor, bijvoorbeeld in gummiebeertjes.

Naast het versterken van de immuniteit, kunnen bèta-glucanen ook helpen bij de ondersteuning van een gezond cholesterolniveau en dragen ze bij aan de darmgezondheid. Dit maakt ze een veelzijdige aanvulling op een gezonde levensstijl!